Salatalık Tohumu Nasıl Ekilir?
Salatalık yetiştiriciliği, sıcak iklim seven bir sebzenin doğru toprak, doğru zaman ve doğru bakım şartlarında ekilmesiyle oldukça verimli sonuçlar verebilen bir süreçtir. Bu süreçte en kritik aşamalardan biri de salatalık tohumu ekimidir. Bir üretici, başarılı bir hasat elde etmek istiyorsa ekim tekniğini iyi bilmek zorundadır. Toprağın humuslu, organik maddece zengin ve iyi havalanan bir yapıda olması büyük avantaj sağlar. Ortalama pH değeri 6 ile 7 arasında olduğunda tohum daha hızlı ve sağlıklı çimlenir.
Ekim işlemine başlamadan önce üreticinin toprağı 25–30 cm derinliğine kadar belleyip yabancı otlardan arındırması gerekir. Ardından toprağın nem dengesi sağlanarak ekim çukurları hazırlanır. Çukurların derinliği genelde 2–3 cm arasında tutulur. Bunun sebebi, salatalık tohumlarının çok derine ekildiğinde zor çimlenmesi ve toprak yüzeyine ulaşamamasıdır. Üretici, her çukura iki adet salatalık tohumu atarak güçlü olan filizin yoluna devam etmesini sağlar. Tohumlar örtülürken toprağın bastırılmamasına özen gösterilir. Hafif bir kapatma, tohumların hava almasını kolaylaştırır.
Sulama aşaması ise ekimin en kritik bölümüdür. İlk can suyu verildikten sonra toprak sürekli çamur hale getirilmeyecek şekilde nemli tutulmalıdır. Aşırı sulama, tohumun çürümesine neden olurken, yetersiz sulama çimlenmeyi geciktirir. Üretici bu dengeyi sağladığında salatalık tohumu güçlü bir başlangıç yapar.
Salatalık Tohumu Ekim Hataları Nelerdir?
Türkiye’de ve dünyanın birçok bölgesinde en sık yapılan ekim hatası, tohumun derine ekilmesidir. Derin ekim, çimlenme oranını yüzde 40’a kadar düşürebilir. Ayrıca bazı üreticiler, toprağın yeterince ısınmadığı dönemlerde ekim yaptığı için tohum kayıpları yaşar. Toprak sıcaklığının 15°C’nin altına düşüğü yerlerde çimlenme yüzde 30 oranında yavaşlar.
Bir diğer hata, çok sık yapılan sulamadır. Fazla su, hem kök bölgesinde hastalıkların oluşmasına hem de tohumun oksijensiz kalmasına yol açar. Aynı şekilde besin dengesizliği de büyüme sürecini olumsuz etkiler. Özellikle azot fazlalığı, bitkinin aşırı yapraklanmasına ve meyve veriminin düşmesine sebep olur.
Ekim hataları arasında yanlış tohum tercihi de yer alır. Bazı üreticiler hıyar tohumu seçerken hastalıklara dayanıklı çeşitleri tercih etmediği için verim düşüklüğü yaşar. Oysa doğru çeşit kullanıldığında verimde yüzde 20–30 artış görülmektedir. Bu nedenle ekim öncesi tohumun menşei, hastalık dayanımı ve çimlenme oranı mutlaka kontrol edilmelidir. Doğru tohum, doğru zamanda ekildiğinde profesyonel olmayan yetiştiriciler bile yüksek başarı elde edebilir.
Salatalık Tohumu Ne Zaman Ekilir?
Türkiye’nin iklim yapısı düşünüldüğünde üreticiler sıklıkla salatalık tohumu ne zaman ekilir sorusuna cevap arar. Bu sebze sıcak hava isteyen bir bitki olduğu için ekim zamanının doğru belirlenmesi büyük önem taşır. Genel olarak toprak sıcaklığının 15–20°C’ye ulaştığı dönem, en ideal ekim dönemidir. Bu sıcaklık seviyeleri genellikle mart sonu ile haziran başı arasında sağlanır. Ancak bu zamanlama bölgesel iklim özelliklerine göre değişir.
Akdeniz Bölgesi gibi sıcak iklimlerde üretici ekime mart ayında başlarken, İç Anadolu gibi karasal bölgelerde nisan sonu daha uygundur. Ege kıyılarında ise nisan ayı optimum zaman kabul edilir. Doğru zamanda ekilen tohumların çimlenme oranı yüzde 90’a kadar çıkabilir. Bu oran, soğuk toprakta ekildiğinde yüzde 50’ye kadar düşer.
Salatalık Tohumu Ne Kadar Süre Sonra Çimlenir?
Ekim doğru yapıldığında salatalık tohumu, ortalama 5 ila 10 gün içinde çimlenir. Bu süre, sıcaklık ve nem seviyelerine göre değişkenlik gösterebilir. Toprak 20–25°C arasındaysa çimlenme 4 gün gibi kısa bir sürede bile gerçekleşebilir. Ancak sıcaklık 15°C’nin altına düştüğünde süre 12 güne kadar uzar.
Nem oranı çimlenme sürecini doğrudan etkiler. Toprak neminin yüzde 60–70 aralığında olması ideal çimlenme koşullarını oluşturur. Bu değerlerin altında çimlenme gecikir, üzerinde ise tohum çürüme riski taşır.
Bu süreçte hıyar tohumu çeşitleri de benzer sürelerde çimlenir. Çeşitler arasında birkaç günlük farklar olsa bile genel çimlenme periyodu aynıdır.
Salatalık yetiştiriciliği, doğru ekim zamanının belirlenmesi, uygun toprak hazırlığı ve düzenli bakım ile oldukça yüksek verim sağlayan bir faaliyettir. Üretici, salatalık tohumu ne zaman ekilir ve salatalık ne zaman ekilir gibi kritik sorulara doğru cevap verdiğinde hasadın başarılı olması kaçınılmazdır. Aynı şekilde kaliteli hıyar tohumu kullanmak ve ekim hatalarından kaçınmak üretim sürecini daha sağlıklı hale getirir.
